Asset Publisher Asset Publisher

Rola martwych drzew w odnowieniu lasu – leśne „piastunki”

Martwe drewno w lesie spełnia szereg ważnych funkcji, które są niezbędne do funkcjonowania ekosystemów leśnych, m.in. jest środowiskiem życia dla wielu organizmów, jest źródłem materii i energii saproksylicznej sieci pokarmowej, bieże udział w krążeniu pierwiastków, odgrywa istotną rolę w retencji wód powierzchniowych i urozmaicaniu ekosystemów strumieni.

Martwe drewno bieże również udział w naturalnym odnowieniu lasu. W lasach podmokłych, bagiennych, w których przez parę miesięcy w roku utrzymuje się woda powierzchniowa (w olsach) lub też takich, które wiosną są regularnie podtapiane przez wezbrane wody cieków (łęgi) istotną rolę odgrywają charakterystyczne dla olsów kępy powstałe wokół pni starych olsz oraz butwiejące kłady, tzw. „piastunki”.  Rolą „piastunki” jest dostarczenie suchego podłoża, niezbędnego dla rozwoju młodego pokolenia drzew. Aby dotrzeć do gleby drzewka rosnące w takich warunkach oplatają kłodę korzeniami, a wraz z postępującym rozkładem kłody, przerastają ją. Tym sposobem „piastunka” „uczy” młode drzewo jaką „postawę powinno przybrać” wobec wysokich stanów wód.

Na podobną skalę, jak w olsie i łęgu, zjawisko to zachodzi także w świerczynach różnych typów. Niezwykle istotna przy takiej formie odnowienia lasu ma grubość leżących kłód. Najbardziej odpowiednie są kłody o grubości powyżej 40 cm. Brak grubego, leżącego drewna poważnie ogranicza naturalne odnowienie świerka. W lasach świerkowych lub też z udziałem świerka na butwiejących pniakach swoich przodków często spotykamy wyrastające młode świerki. Rozwijające się tym sposobem drzewa na zawsze zachowują specyficzną, szczudlastą formę. Warto również wspomnieć o roli zwierząt w umieszczaniu nasion w butwiejącym drewnie. Niektóre ptaki, np. kowalik transportują nasiona różnych gatunków roślin drzewiastych i umieszczają je w leżacych kłodach (jako zapas pokarmu) przykrywając je z wierzchu. Takie działanie stwarza lepsze warunki do skiełkowania oraz utrudnia lokalizację nasion przez potencjalnych konsumentów.