Lasy będące HCVF (skrót od angielskiej nazwy: High Conservation Value Forests - polska nazwa: Lasy o szczególnych walorach przyrodniczych) są wyznaczane z wykorzystaniem „Kryteriów wyznaczania Lasów o szczególnych walorach przyrodniczych w Polsce" Adaptacja do warunków Polski, lipiec 2006 r. autorstwa: Związku Stowarzyszeń „Grupa Robocza FSC-Polska".

HCVF 1.1.1 Obszary chronione w rezerwatach.

Są to obszary chronione w rezerwach przyrody. W takich obszarach postępujemy zgodnie z planami ochrony rezerwatu lub zadaniami ochronnymi dla rezerwatu. W przypadku rezerwatów bez określonych zadań wszelkie działania wykonujemy w porozumieniu z GDOŚ lub RDOŚ. Na terenie Nadleśnictwa Pomorze zlokalizowane są 4 rezerwaty przyrody.

Rezerwat przyrody "Kukle",

Rezerwat przyrody "Łempis",

Rezerwat przyrody "Pomorze",

Rezerwat przyrody "Tobolinka".

Fot. K.Fiedorowicz

HCVF 1.2 Ostoje zagrożonych i ginących gatunków

Są to ostoje zagrożonych lub ginących gatunków, dla których wyznaczono strefy ochronne. Na terenie nadleśnictwa występują:

3 strefy ochrony wyznaczone dla bielika,

3 strefy ochrony wyznaczone dla głuszca,

2 strefy ochrony wyznaczone dla włochatki,

4 strefy ochrony wyznaczone dla granicznika płucnika.

W wyznaczonych strefach przyjęto zasady gospodarowania zgodnie z Rozporządzeniami Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, roślin lub grzybów.

HCVF 2.1 Kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie

Powierzchnie zaliczone do HCVF 2.1 stanowią duże kompleksy leśne o powierzchni co najmniej ok.10 tys. ha obejmujące duże obszary puszczańskie ważne dla różnorodności biologicznej oraz obszary Natura 2000. W zasięgu nadleśnictwa znajdują się następujące obszary Natura 2000:

PLB 200002 – Puszcza Augustowska,

PLH 200005 – Ostoja Augustowska,

PLH200007 – Pojezierze Sejneńskie,

Fot. K.Fiedorowicz

HCVF 3.1 Ekosystemy skrajnie rzadkie i ginące

Są to siedliska skrajnie rzadkie i ginące, marginalne z punktu widzenia gospodarki leśnej, na których nie wykonuje się żadnych czynności gospodarczych. W nadleśnictwie Pomorze wyróżniono świerczyny bagienne (91D0) w stanie zachowania A (doskonałym) i B (dobrym). W przypadku istnienia PZO obowiązują działania w nim określone. Zakwalifikowanie powierzchni do kategorii HCVF 3.1 dokonano na podstawie danych zawartych w opracowaniu fitosocjologicznym wykonanym przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Białymstoku w 2022 r. Celem prac fitosocjologicznych w Nadleśnictwie Pomorze była weryfikacja i szczegółowa inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych Natura 2000 wraz z rozpoznaniem aktualnych i potencjalnych zespołów roślinnych i stopnia ich zniekształceń.

HCVF 3.2 Ekosystemy rzadkie i zagrożone w skali Europy

Są to siedliska leśne które wymienione są w załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. W lasach Nadleśnictwa Pomorze wytypowano głównie siedliska: 9170, 91E0. Gospodarka leśna na takich obszarach prowadzona jest zgodnie z PUL oraz PZO w sposób zapewniający zgodność docelowego składu gatunkowego ze składem odpowiedniego naturalnego zbiorowiska leśnego oraz zachowanie lub odtworzenie elementów ważnych dla różnorodności biologicznej ekosystemu (grube drzewa, martwe drzewa, wykroty, itp.). Zakwalifikowanie powierzchni do kategorii HCVF 3.2 dokonano na podstawie danych zawartych w opracowaniu fitosocjologicznym wykonanym przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Białymstoku w 2022 r. Celem prac fitosocjologicznych w Nadleśnictwie Pomorze była weryfikacja i szczegółowa inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych Natura 2000 wraz z rozpoznaniem aktualnych i potencjalnych zespołów roślinnych i stopnia ich zniekształceń.

HCVF 4.1 Lasy wodochronne

Lasy zaliczone do niniejszej kategorii chronią zasoby wód powierzchniowych i podziemnych na siedliskach wilgotnych i bagiennych oraz lasy położone na terenach okresowo zalewanych wzdłuż rzek, potoków i zbiorników wodnych. Do lasów wodochronnych w pierwszej kolejności zalicza się powierzchnie, które uznane są decyzją Ministra Środowiska oraz inne powierzchnie leśne zlokalizowane u źródlisk rzek i potoków, wzdłuż rzek jezior i innych zbiorników wodnych na siedliskach wilgotnych i bagiennych. Gospodarowanie na wyznaczonych powierzchniach Zgodnie z Zasadami Hodowli Lasu, głównie w oparciu o rębnie złożone.

Fot. zasoby Nadleśnictwa Pomorze

HCVF 6 Lasy o szczególnym znaczeniu dla tradycyjnej tożsamości kulturowej lokalnych społeczności

Są to lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności. Lokalizacja lasów tej kategorii konsultowana jest z lokalnymi władzami na poziomie gmin oraz uwzględnia wolę i opinię lokalnej społeczności. Wytypowane obszary nie powinny j stać w sprzeczności z możliwością zachowania pozostałych zidentyfikowanych wyższych wartości ochrony lasu.              

Drzewostany referencyjne

Drzewostany referencyjne nazywane również drzewostanami reprezentatywnymi lub obszary nieobjęte gospodarowaniem to element wyznaczanych w ramach certyfikacji FSC ekosystemów referencyjnych. Takie obszary są wyłączone z użytkowania w ramach gospodarki leśnej, przede wszystkim z pozyskiwania drewna. Ekosystemy referencyjne poddane są naturalnym procesom sukcesyjnym w nienaruszonym stanie do naturalnej śmierci i rozkładu drewna. W sytuacji wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, dopuszczalne jest ścięcie niebezpiecznego drzewa i pozostawienie go na gruncie do naturalnego rozpadu. Obecnie do ekosystemów referencyjnych zaliczane są rokrocznie nowe kępy ekologiczne, pozostawiane na zrębach.