Asset Publisher
Skąd się bierze drewno
Zaspokojenie naszego zapotrzebowania na drewno i zapewnienie trwałości lasów nie są sprzecznymi interesami. Drewno w Polsce jest naturalnym bogactwem, które jest całkowicie odnawialne.
Gwarantuje to wielofunkcyjna, zrównoważona gospodarka leśna, prowadzona przez Lasy Państwowe, opiekujące się 77,5 proc. polskich lasów (największa w Unii Europejskiej organizacja zarządzająca lasami publicznymi).
Leśnicy pozyskują drewno w granicach wyznaczonych przez standardy ekologicznej gospodarki, badania naukowe i 10-letnie plany urządzenia lasu, zatwierdzane przez ministra środowiska – średnio do 55–60 proc. drewna, które przyrasta w lesie; cała reszta zwiększa zapas na pniu. Dlatego nasze zasoby drewna rosną z roku na rok i są już dwukrotnie większe niż pół wieku temu. Wynoszą 2,4 mld m sześc., w tym w Lasach Państwowych – blisko 1,9 mld m sześc., co czyni je piątymi co do wielkości w Europie. Kupując drewno lub produkty z drewna z Lasów Państwowych, mamy pewność, że surowiec został pozyskany w sposób niezagrażający przyrodzie.
Również zasobność drzewostanów w lasach zarządzanych przez PGL LP stale rośnie. W roku 1991 wynosiła 190 m sześc./ha, a 20 lat później, w 2011 r. – już 254 m sześc./ha. Według międzynarodowych statystyk polskie lasy zaliczają się pod tym względem do czołówki europejskiej, charakteryzując się ponaddwukrotnie wyższą przeciętną zasobnością niż pozostałe lasy Starego Kontynentu.
Stale rosnąca zasobność drzewostanów, a tym samym przyrastające zasoby drewna w Lasach Państwowych umożliwiają stopniowe zwiększanie jego pozyskania
Stale rosnąca zasobność drzewostanów, a tym samym przyrastające zasoby drewna w Lasach Państwowych umożliwiają stopniowe zwiększanie jego pozyskania.
Głównym dostawcą surowca na polski rynek są Lasy Państwowe, które pokrywają ponad 90 proc. zapotrzebowania krajowego przemysłu i mieszkańców. Aby zaspokoić rosnący popyt, leśnicy zwiększają pozyskanie drewna: od 1990 r. wzrosło ono przeszło dwukrotnie – do ponad 35 mln m sześc. Ponieważ jednocześnie rośnie powierzchnia lasów, a przede wszystkim ich zasobność, naukowcy oceniają, że Lasy Państwowe będą mogły zwiększyć pozyskanie drewna do 40 mln m sześc. w 2030 r. i 45 mln m sześc. w połowie stulecia.
Warto pamiętać, że przychody Lasów Państwowych w ponad 90 proc. pochodzą właśnie ze sprzedaży drewna. To zapewnia im samodzielność finansową i umożliwia wykonywanie licznych zadań na rzecz polskich lasów i ich użytkowników bez korzystania z pieniędzy podatników (inaczej niż w wielu innych krajach Europy).
Zwiększają się nie tylko nasze zasoby drewna, lecz także powierzchnia lasów. W połowie XX w. zajmowały nieco ponad jedną piątą obszaru Polski, a dziś już niewiele mniej niż jedną trzecią. Lasy Państwowe pozyskują drewno, ale w tym samym czasie odnawiają drzewostany i zalesiają dotychczasowe nieużytki. Co roku leśnicy sadzą aż 500 mln nowych drzew, czyli średnio… 57 tys. na godzinę.
Asset Publisher
Asset Publisher
Hodowla lasu
Hodowla lasu
Zgodnie z przyjętymi uwarunkowaniami prawnymi, celem gospodarstwa leśnego jest kształtowanie lasu wielofunkcyjnego, trwałego, ekologicznie zrównoważonego, a zatem zbudowanego zgodnie z prawami rządzącymi ekosystemami leśnymi. W hodowli i urządzaniu lasu przyjmuje się, że celem długookresowym jest model drzewostanu dojrzałego.
Zgodnie z przyjętymi uwarunkowaniami prawnymi, celem gospodarstwa leśnego jest kształtowanie lasu wielofunkcyjnego, trwałego, ekologicznie zrównoważonego, a zatem zbudowanego zgodnie z prawami rządzącymi ekosystemami leśnymi. W hodowli
i urządzaniu lasu przyjmuje się, że celem długookresowym jest model drzewostanu dojrzałego. W celu opracowania prawidłowych zaleceń odnośnie działań gospodarczych niezbędne jest dokładne rozpoznanie warunków siedliskowych, dobra inwentaryzacja drzewostanu i możliwie dokładna wiedza o historii drzewostanu, tj. o zabiegach wykonywanych w okresach poprzednich i ich efektach. Zabiegi określane w trakcie inwentaryzacji drzewostanu mają charakter ogólny i dotyczą rodzaju zabiegu i jego pilności. Całokształt szczegółowego planowania hodowlanego oraz możliwość wprowadzania zmian do ustalonego celu finalnego i celów okresowych (pośrednich) należy do personelu nadleśnictwa, znającego lepiej obiekt planowania i mającego możliwość stałej kontroli efektów podejmowanych działań. Podstawowym dokumentem określającym sposoby
i metody prowadzenia prac z zakresu hodowli lasu są Zasady Hodowli Lasu wprowadzone
w życie Zarządzeniem Nr 53 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 21 listopada 2011 roku.
Podstawą do planowania czynności hodowlanych w całym cyklu produkcyjnym jest typ drzewostanu, który ukierunkowuje proces produkcji leśnej. Hodowlany cel produkcji leśnej jest realizowany poprzez właściwe postępowanie w poszczególnych fazach wzrostu i rozwoju drzewostanów.
Aby spełnić w/w zadanie Nadleśnictwo Pomorze dąży do:
|
- |
wyhodowania młodników o właściwym składzie gatunkowym, |
|
- |
doprowadzenia do właściwego składu drzewostanów poprzez odpowiednio wykonywane zabiegi pielęgnacyjno-selekcyjne, |
|
- |
maksymalnego uwzględniania lokalnych warunków siedliska, |
|
- |
właściwego zagospodarowania w lasach ochronnych i zapewnienia wypełnianych przez nie funkcji, dla których zostały wydzielone, |
|
- |
wzbogacania składu gatunkowego drzewostanów i stosowania różnych form zmieszania w zależności od istniejących mikrosiedlisk, |
|
- |
maksymalnego wykorzystania odnowień naturalnych, |
|
- |
biologicznej zabudowy obrzeży lasu i dróg oraz linii podziału powierzchniowego, |
|
- |
rozszerzania zakresu pielęgnacji siedlisk i wzbogacania biocenoz leśnych, |
|
- |
zakładania wzdłuż dróg i szlaków komunikacyjnych pasów obsadzonych gatunkami liściastymi mając na uwadze ochronę przeciwpożarową oraz aspekty krajobrazowe, |
|
- |
stosowania odpowiednich środków i metod zabezpieczania upraw przed zwierzyną, |
|
- |
nie zalesiać łąk, poletek łowieckich, składnic przykolejowych i innych nieleśnych otwartych powierzchni. |
NASIENNICTWO I SELEKCJA
Wyłączone drzewostany nasienne
Na terenie nadleśnictwa wyznaczono 8 wyłączonych drzewostanów nasiennych (dwadzieścia sześć wydzieleń) o łącznej powierzchni 305,86 ha. Są to drzewostany z panującą sosną V-IX klasy wieku oraz jeden drzewostan z panującym świerkiem VI klasy wieku.
Gospodarcze drzewostany nasienne
Gospodarcze drzewostany nasienne to korzystnie wyróżniające się swoją jakością hodowlaną i użytkowane rębnie w latach dobrego lub przynajmniej średniego urodzaju nasion. Od drzewostanu tej kategorii wymaga się, aby były rodzime (nie dotyczy gatunków obcych), w wieku rębnym lub bliskorębnym, a tworzące je drzewa wykazywały pełną zdrowotność, dobrą jakość i dużą produkcyjność w porównaniu z innymi drzewostanami tego samego gatunku i wieku, rosnących na takim samym siedlisku. Gospodarcze drzewostany nasienne zajmują powierzchnię 903,93 ha.
Wykonywanie cięć sanitarno-selekcyjnych w wyłączonych i gospodarczych drzewostanach nasiennych jest zgodne z założeniami Programu ochrony leśnych zasobów genowych i hodowli drzew leśnych w Polsce na lata 2011-2035.
Uprawy pochodne i bloki upraw pochodnych
Uprawy pochodne i bloki upraw pochodnych, w których materiał sadzeniowy pochodzi z nasion zebranych w wyłączonych drzewostanach nasiennych, będą stanowić
w przyszłości udokumentowaną bazę nasienną, pokrywającą zapotrzebowanie gospodarstwa leśnego na nasiona o wysokiej wartości hodowlanej. Uprawy zakładane są w ten sposób, aby tworzyły jak największe zwarte bloki, w których zapylanie i krzyżowanie odbywać się będzie przede wszystkim między potomstwem pochodzącym z wyłączonych drzewostanów nasiennych. Termin „bloki upraw pochodnych" przyjęto dla powierzchni powyżej 15 ha.
Na terenie Nadleśnictwa Pomorze uprawy pochodne zajmują powierzchnię 102,66 ha, z czego 96,93 ha znajduje się w granicach bloków upraw pochodnych. Realizowanych jest
9 bloków upraw pochodnych o łącznej powierzchni 203,36 ha. Poza blokami znajduje się 5,73 ha upraw pochodnych. Gatunkiem panującym w uprawach jest sosna i świerk.
Drzewa mateczne (dawniej doborowe)
Drzewa mateczne gatunków rodzimych powinno wybierać się tylko w wyłączonych drzewostanach nasiennych i gospodarczych drzewostanach nasiennych. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się wybór drzew matecznych w innych niż nasienne obiektach (rezerwaty, drzewostany innych gatunków z udziałem gatunku wybieranego). Przy wyborze drzew analizuje się przede wszystkim ich cechy jakościowe, te bowiem są w znacznie większym stopniu uwarunkowane genetycznie niż cechy ilościowe - przyrostowe.
W Nadleśnictwie Pomorze zarejestrowano w Krajowym Rejestrze Leśnego Materiału Podstawowego 50 drzew matecznych.
SZKÓŁKARSTWO
Nadleśnictwo Pomorze posiada szkółkę gospodarczą o powierzchni 3,97 ha. Powierzchnia ta jest w pełni wystarczająca do zabezpieczenia lokalnych potrzeb na materiał sadzeniowy do prac odnowieniowych i zalesieniowych.
Przeciętnie rocznie produkuje się w tutejszej szkółce około 1125 tysięcy sztuk sadzonek.
Produkuje się sadzonki około 20 gatunków drzew i krzewów leśnych (m.in.: sosna, świerk, modrzew, dąb, brzoza, olsza czarna, grab, klon, jawor, lipa, buk, jarzębina, dzika jabłoń, trzmielina, szakłak itp.) o symbolach produkcyjnych: 1/0, 2/0, 1/1, 2/1, 1/ 2, 2/2, 1,5/1,5.
Produkcja szkółkarska Nadleśnictwa Pomorze zabezpiecza materiał sadzeniowy na odnowienia i zalesienia w lasach państwowych oraz potrzeby prywatnych właścicieli.